طبق آموزه‌های طب سنتی یبوست یکی از بدترین بیماری هاست چرا که خود زمینه ساز بروز بسیاری از بیماری های دیگر است. از این رو معتقدند فرد مبتلا به یبوست باید هرچه سریعتر درمان شود. به دلیل اهمیتی که این مشکل دارد در این مقاله از باترین ها تصمیم گرفتیم تا راجع به بیماری یبوست و بهترین خوراکی ها و رژیم های غذایی درمان کننده آن صحبت کنیم.
یبوست چیست؟
یبوست نوعی اختلال در اجابت مزاج است. به این صورت که بدن نمی‌تواند دفع مناسبی داشته باشد. طبق اصول صحیح تغذیه بدن باید به تعداد دفعاتی که غذا می‌خورد اجابت مزاج داشته باشد در غیر این صورت مبتلا به یبوست است. یبوست می‌تواند خفیف یا شدید باشد. در یبوست نوع شدید، فاصله دفع، طولانی است و حتی ممکن است به 2 یا 3 روز در میان هم برسد. مدفوع سفت شده و به سختی خارج می‌شود که این حالت معمولا باعث ایجاد دل درد در افراد می‌گردد.
چرا به یبوست مبتلا می‌شویم؟
عوامل زیادی هستند که باعث بروز این مشکل در افراد می‌گردد. این عوامل می‌تواند شامل موارد زیر باشد
- مصرف کم آب در طول شبانه روز
- مصرف زیاد غذاهای با طبع سرد
- نداشتن فعالیت و تحرک کافی
- مصرف زیاد لبنیات به خصوص لبنیات پرچرب
- اضطراب و استرس
- افسردگی
- بارداری
- کم کاری تیروئید
- ابتلا به سندروم روده‌ی تحریک پذیر و بیماری هایی مانند ام اس و پارکینسون که منشا عصبی دارند
- مصرف بعضی از داروها مانند داروهای حاوی کلسیم و آلومینیوم و ضد اسید معده و نیز مسکن های قوی مانند داروی ضدافسردگی، مواد مخدر و مکمل های آهن
- سرطان روده
- به تاخیرانداختن اجابت مزاج
- استفاده از غذاهای پروتئینی فرآوری شده به خصوص سرخ یاکنسرو شده
بهترین روش های خانگی درمان یبوست کدامند؟
- نوشیدن آب ولرم
آب بیشتری بنوشید. نوشیدن آب زیاد از ساده ترین روش های درمان است اما آب مصرفی نباید سرد باشد. همواره سعی کنید از آب ولرم استفاده کنید. این مساله به خصوص صبح ها اهمیت بیشتری دارد.
نکته: چای، قهوه و نوشابه را جایگزین آب نکنید. این نوشیدنی ها نه تنها به رفع یبوست کمک نمی کنند بلکه چون باعث دفع آب بدن می‌شوند می‌توانند شدت آن را بیشتر کنند.
- غلات، حبوبات و نان سبوس دار
غلات و نان های سبوس دار هم به دلیل فیبر بالایی که دارند به رفع شدن یبوست کمک می‌کنند. روی سبوس گندم هم حساب ویژه ای باز کنید و تاثیر آن را جدی بگیرید.
- مصرف میوه و سبزیجات
فیبر از عوامل بسیار موثر و در واقع از مهمترین عوامل درمان و رفع یبوست است. میوه ها و سبزیجات، سرشار از فیبر هستند. بنابراین توصیه می‌شود این افراد همیشه از آنها در رژیم غذایی خود استفاده کنید.
- ورزش و تحرک زیاد
اگر مبتلا به یبوست هستید سعی کنید به طور منظم ورزش کنید یا فعالیت بدنی زیادی داشته باشید. ورزش و تحرک زیاد به رفع یبوست افراد کمک کرده و اثرات و علائم آن را کم می‌کند.
- آلو
آلو یکی از میوه هایی است که به شدت پیشنهاد می‌شود. این میوه به جهت فیبر فراوان و آنتی اکسیدان زیادی که دارد کمک زیادی می‌کند. آلو را ابتدا در آب بخیسانید و پس از نرم شدن مصرف کنید.
زردآلو و سیب هم مقدار قابل توجهی فیبر دارند که در رفع یبوست موثراند.
- کیوی
در صورت ابتلا به یبوست، از میوه هایی مثل کیوی که حاوی فیبر زیاد و فروکتوز کمتری هستند، استفاده کنید.در یک فنجان کیوی، ۵ گرم فیبر وجود دارد.
- انجیر
انجیر چه یه صورت تازه مصرف شود چه به صورت خشک، تسکین دهنده یبوست است. انجیر خشک را در آب یا شیر گرم خیسانده و همراه آن مصرف کنید.
- پروبیوتیک ها
پروبیوتیک ها از جمله باکتری ها و مخمرهای مفید برای بدن هستند. این باکتری به طور طبیعی در بدن وجود دارد. بعضی از منابع غذایی حاوی پروبیوتیک را می‌توانید در سیر، پیاز، مارچوبه و بسیاری از میوه ها و سبزیجات بیابید. البته مواد غذایی مانند ماست و موز هم مقدار زیادی پروبیوتیک دارند ولی بهتر است افراد دارای یبوست تا زمان بهبودی از مصرف این مواد غذایی پرهیز کنند.
- کاهش مصرف لبنیات
اگر دچار یبوست هستید مصرف لبنیات راکاهش دهید. مصرف لبنیات در بعضی از افراد باعث یبوست می‌شود. بنابراین با کاهش یا حذف محصولات لبنی می‌توانید متوجه میزان تاثیر آن شوید.
- آب و عسل
دو تا 3 قاشق غذاخوری از عسل را در یک لیوان آب گرم مخلوط کرده و آن را در چند نوبت بخورید. در صورت لزوم این کار را چند بار در روز انجام دهید تا نتیجه آن را ببینید.
- ملین ها
ملین ها ترکیبات گیاهی هستند که می‌توانید از عطاری ها تهیه کنید. این ترکیبات هم دارای نوع ضعیف و قوی هستند که باید با توجه به شدت یبوست هر شخص تجویز شوند.
برگ سنا یکی از این ملین های قوی و پرکاربرد است که مصرف آن به تنهایی هم موثر است.
نکته: از ملین ها فقط برای درمان مقطعی یبوست استفاده کنید. ملین ها راه حل مناسبی برای درمان یبوست مزمن نیستند زیرا مصرف طولانی مدت آن هم می تواند عوارض بیماری را تشدید کند و هم به مرور زمان باعث ضعیف شدن عضلات روده می‌شود.
- آب و عسل
دو تا 3 قاشق غذاخوری از عسل را در یک لیوان آب گرم مخلوط کرده و آن را در چند نوبت بخورید. در صورت لزوم این کار را چند بار در روز انجام دهید تا نتیجه آن را ببینید.
تاثیر ماساژ معده در رفع یبوست
بر خلاف موارد بالا، ماساژ یک روش فیزیکی برای حل مشکل یبوست است. روی یک سطح صاف دراز بکشید و معده خود را ماساژ دهید. این کار را به مدت 15 الی 20 دقیقه و چند بار در روز انجام دهید. در هنگام ماساژ هرچند دقیقه پاهای خود را جمع کرده و ببندید تا شکم و روده تان تحریک شود. برای تاثیر بیشتر می‌توانید از یک حوله گرم برای ماساژ استفاده کنید و به محض اینکه احساس کردید نیاز به اجابت مزاج دارید، بدون تاخیر به دستشویی بروید. ماساژ معده در کنار موارد بالا به خصوص اگر به دفعات زیاد در روز تکرار شود در رفع این مشکل بسیار مفید است.
منابع کمکی
